بررسی کاهش واکه ای در زبان فارسی محاوره ای

کاهش واکه ای فرایندی است که همواره در گفتار سریع محاوره ای، در هجاهای بدون تکیه صورت می گیرد و طی آن واکه های بدون تکیه تغییر یافته و به واکه های دیگر گرایش می یابند. کاهش واکه‎ای در زبان فارسی در برخی موارد عبارت است ازگرایش واکه ‎ها به سوی واکه‏های دیگر که در هجاهای بدون تکیه و گفتار سریع محاوره‎ای روی می‎دهد، به این نوع کاهش، کاهش واکه‏ای آوایی گویند. نوع دیگری از کاهش، تغییر و دگرگونی واکه ها در هجاهای بدون تکیه است که به دلیل افزوده شدن وند یا وندهایی صورت می گیرد که سبب جذب تکیه از هجای حامل واکه به سمت وند شده و درنتیجه واکه در هجای ضعیف و بدون تکیه قرار گرفته و به واکۀ دیگری تغییر می یابد. این نوع کاهش را کاهش واکه‎ای واجی می‎نامند. در این مقاله کاهش واکه‎ای آوایی با توجه به نظریات کراسوایت (2000) و هریس (2005) بررسی شده است. در زبان فارسی واکه‎های پایدار در هجاهای بدون تکیه تغییر چندانی نمی‎یابند، در حالی که واکه‎های ناپایدار به ویژه واکه‎های /e/ و /a/ در چنین هجاهایی به نسبت بسیار زیادی به یکدیگر و به واکه‎های پایدار گرایش می‎یابند. از این رو کاهش واکه‎‎ای در فارسی از یک رویکرد تلفیقی (hybrid) تبعیت می‎کند.